RAMSES II - HATTUŞİL ANTLAŞMA METNİ

Hatti İmparatoru 3. Hattuşil ile 2. Ramses arasında bir anlaşma yapılmıştır. Bu antlaşmanın 2 metni vardır. Biri gümüş tablet üzerine yazdırılıp, Hatti Kralı tarafından mühürlenerek Ramses’e gönderilmiş ve bu metin temel tutularak hiyeroglif ile Karnak ve Ramesseum mabetlerine yazılmıştır. İkincisi; Ramses tarafından Hatti Sarayı’na gönderilen Akatça metindir ve Hattuşaş (Boğazkale) arşivinde bulunmuştur. Mısır’a gönderilen gümüş tablet mevcut değildir. Bu anlaşma şöyledir: 

Ramses’in Hattuşil’e gönderdiği Akatça metin

Mısır’ın büyük kralı Ramses, Hatti’nin büyük kralı Hattuşil ile aralarında kardeşliği devam ettirmek için bir anlaşma yapmıştır. Mısır’ın büyük kralı Ramses, Hatti’nin büyük kralı Hattuşil ile barış ve kardeşliği ilan eder.

İlahlar, iki memleket arasında düşmanlığa asla izin vermemişlerdir. Ramses Hatti’ye karşı asla düşmanlık göstermeyecektir.

Ramses bizzat, Hattuşil ile beraber iki hükümdar arasında barışı temin maksadıyla bu anlaşmayı yapmıştır, ikisi birbirine kardeş olmuştur. Ve şimdi eskiden olduğundan daha fazla kardeştirler. Ramses, Hattuşil’in dostudur. Oğulları, Hattuşil’in oğullarının kardeşleri olacaklardır ve ebediyen barış içinde yaşayacaklardır.

Ramses, Hatti memleketini herhangi bir şey almak için istila etmeyecektir. Hattuşil, Mısır’a herhangi bir şey almak için girmeyecektir.

Böylece, Şamas ve Teşub’un iradeleri Mısır ve Hatti’nin kardeşliğini resmen ilan ederler. Ramses bugünden itibaren barışı koruyacaktır. Mısır ve Hatti ebediyen barış ve kardeşlik içindedir.

Eğer bir düşman Hatti’ye karşı yürürse ve Hattuşil Ramses’e “Bana yardıma gel” diye haber gönderirse, Ramses ordusunu ve savaş arabalarını Ona gönderecektir.

Ve eğer Hattuşil, kendi halkına  kızar ve onlar da isyan ederlerse, Ramses ordusunu ve savaş arabalarını Hattuşil’in asileri üzerine gönderecektir.

Eğer bir başka düşman Mısır’a karşı yürür ve Ramses’de kardeşi Hattuşil’e “Gel bana yardım et” diye haber gönderirse, Hattuşil bu düşmanı öldürmek için ordusunu gönderecektir.

(Sonraki kısımlar Akatça metinde bozuktur...)

Hattuşil tarafından gönderilen gümüş tabletten tercüme edilen Mısırca metin

Saltanatının 21. yılında Ramses Pi-Ramses (Tanis)’de iken gümüş bir tablette yazılı anlaşmayı aldı.

İşte, Hatti’nin büyük kralı Hattuşil ve Mısır’ın büyük kralı Ramses, aralarında kardeşliği korumak için bu anlaşmayı yaptılar.

Önceleri, iki memleket arasında düşmanlığa ilahlar asla izin vermemişlerdi. Bununla beraber, Muvattali Mısır’la savaş yaptı. Fakat Hattuşil aralarında ebediyen düşmanlığı önlemek için bu anlaşmayı yapmıştır.

Hattuşil bizzat Ramses ile bu anlaşmayı yapmıştır. Muvattali ölünce, Hattuşil Ramses ile barış içindedir. Ve Hatti kralının oğullarının oğulları ile ebediyen barış içinde olacaklardır.

Hatti Kralı Mısır’a, Ramses Hatti memleketine hiçbir surette girmeyecektir.

Hattuşil Şubbililiuma ve Muvattali zamanında mevcut olan anlaşmayı tanır ve kabul eder. Ramses, iki hükümdarın beraberce yaptıkları barışı ebediyen koruyacaklardır.

Eğer Ramses’in memleketine bir düşman girerse ve Hatti’den bir yardım isterse, Hatti hükümdarı onun yardımına koşacak, fakat eğer kendisi bizzat gitmezse ordusunu ve savaş arabalarını gönderecektir.

Eğer Ramses halkının isyanına karşın onları yola getirirse, Hatti kralı onunla beraber olacaktır.

Eğer bir düşman, Hatti kralına karşı yürürse (ve Hattuşil) Ramses’ten bir yardım isterse, o yardıma gelecek ve düşmanı öldürecektir. Fakat eğer Ramses şahsen gelmek istemezse, O askerlerini ve savaş arabalarını gönderecektir.

Eğer Mısır’dan bir büyük adam kaçarsa ve Hatti memleketine iltica ederse, Hatti Kralı onu kabul etmeyecek ve Ramses’e teslim edecektir.

Eğer halk içinden bir veya birkaç kişi, Hatti’ye birisinin hizmetine girmek üzere kaçarsa, bunlar Hatti memleketine kabul edilmeyip, Mısır Kralı Ramses’e iade edilecektir.

Eğer Hatti memleketinden bir büyük adam, Ramses’in memleketine iltica ederse, Mısır Kralı onu kabul etmeyerek Hatti hükümdarına teslim edecektir.

Eğer halk içinden bir veya birkaç kişi, Mısır’da bir hizmetkarlığa girmek için kaçarsa, Mısır Kralı onları kabul etmeyecek ve Hatti Kralına iade edecektir.

Hatti’nin, Mısır’ın “bin ilah ve ilahesi” bu anlaşmanın şahidi ve koruyucusudurlar: Gökyüzünün hakimi Güneş, Arinna şehrinin Güneşi, Gökyüzünün hakimi Fırtına Tanrısı, Hatti’nin, Arinna’nın, Zippalanda’nın, Betiyarik’in, Hisashapa’nın, Sarıssa’nın Alep’in, Lihzim’in vs... Fırtına tanrıları, Hatti memleketinin İştarı, Zithariya, Karzi, Hapantariya Tanrıları Karahma, Tyr, Tanrıçaları vs.. Gökyüzünün Kraliçesi, Bütün Hatti ve Mısır’ın dağları, nehirleri Gök, arz büyük deniz, rüzgarlar ve bulutlar...

Hatti ve Mısır’ın, bu gümüş tablet üzerindeki maddelerinde gösterilen şartlara kim riayet etmezse, Hatti’nin ve Mısır’ın bin ilahı onun evini, memleketini, hizmetkarlarının da mahvetsin, fakat, kim bunlara riayet ederse, aynı ilahlar onu refah içinde bulundursun, mallarını ve hizmetkarlarını korusun.

Eğer bir, iki veya üç adam Mısır’dan kaçarsa ve Hatti Kralına iltica ederse, o bunları Mısır Kralı Ramses’e teslim edecektir. Fakat bu kimsenin hiçbir suretle evi yıkılmayacak, karı ve çocukları cezalandırılmayacak, kendisi de öldürülmeyecek, herhangi bir azası (gözleri, kulakları, ağzı, bacakları) yok edilmeyecektir.

Aynı suretle, eğer bir, iki veya üç kişi, Hatti’den kaçarsa ve Kral Ramses’e iltica ederse, o bunları Hatti hükümdarına teslim edecektir. Fakat Hatti Kralı bu adamı cezalandırmayacaktır, ne evini yıkacak, karılarını, çocuklarını öldürmeyecek ve kulaklarını, gözlerini, ağzını ve bacaklarını kestirmeyecek ve hiçbir ceza uygulamayacaktır..